Overleg bij de Vredesbrug
***DISCLAIMER: deze toelichtingen op de hoofdstukken van Buat bevatten spoilers.***
Buat opent met een scène op ’t Oude Slot te Heemstede. In 1620 kocht de Amsterdamse (van oorsprong Goudse) koopman en latere raadpensionaris Adriaan Pauw de heerlijkheid en het dan vervallen dertiende-eeuwse slot. Hij bouwt er een lustslot. Omdat Pauw betrokken was bij de onderhandelingen in Münster laat hij een brug bouwen die hij de Vredesbrug (Pons Pacis) noemt. De brug is nog steeds te bezichtigen. Het grote huis dat Pauw voor zijn familie liet bouwen is aan het begin van de negentiende eeuw afgebroken.
Voor het tafereel op het voorplein naast de slotgracht heb ik mij laten inspireren door het schilderij dat Gerrit Adriaensz. Berckheyde in 1667 van het slot vervaardigde. De twee heren die met elkaar staan te keuvelen zijn de raadsheren Jacob van der Graeff (links) en Adriaan Pauw (rechts), zoon van de oude Pauw. In het hoofdstuk worden de honden (een vooruitwijzing naar de honden in het wapen van de De Witten), de hondenjongen, de pauw (!) en de zwanen ook beschreven.
’t Oude Slot te Heemstede, Gerrit Adriansz Berckheyde, 1667. Bron: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Gerrit_Adriansz_Berckheyde_-_Huis_te_Heemstede.jpg
De verwantschap tussen de achterneven Van der Graeff en Pauw is gebaseerd op genealogisch onderzoek, evenals de namen en de geboortedata van de kinderen. Die gegevens zullen onder de noemer ‘Personages’ alfabetisch aan de orde komen op deze site.
De datum (8 april 1665) is fictief, evenals het gesprek zelf. De datum is gekozen omdat het gesprek moest plaatsvinden ná de dood van de president van het Hof van Holland, raadsheer Johan Willemszn Dedel, die op 22 maart 1665 overleed en vóór 20 april 1665 (Buat, hoofdstuk 3), wanneer Johan de Witt naar de vloot vertrekt. Pasen viel in 1665 op zondag 5 april en maandag 6 april. Het leek me niet onaannemelijk dat het Hof dan op woensdag 8 april nog met reces zou zijn. Gegevens over de werkwijze van het Hof van Holland komen uit: M.-CH Le Bailly, Procesgids. Hof van Holland, Zeeland en West-Friesland. Uitgeverij Verloren 2008 (waarbij ik Marie-Charlotte graag wil bedanken voor de uitgebreide mail die ik kreeg op mijn vraag over de aanstelling van een nieuwe president, waarbij we gaandeweg Arjan Agema en Gijs Boink van het Nationaal Archief (NA) inschakelden om een fout in de online memorialen van 1666 in het NA recht te zetten).
De namenlijst van raadsheren is afkomstig uit: In dienst van het recht. Uit de geschiedenis van het Gerechtshof ‘s-Gravenhage en de de daaraan voorafgegane hoven (1428-heden), geschreven door mr. G.Chr. Kok, Uitgeverij Verloren, 2005. De namen zijn aangepast aan de schrijfwijze van het NA. De partijkeuze van de raadsheren is gebaseerd op de overgeleverde notulen van de vergaderingen van het Hof van Holland in het najaar van 1666 (hierover meer in de verantwoording van het laatste hoofdstuk).
Het huidige slot Heemstede, gezien van de andere kant dan het schilderij van Berckheyde. Foto: https://hvhb.nl/cpt_erfgoed/het-oude-slot/
Het slot Heemstede en de geschiedenis ervan wordt uitvoerig beschreven in het boek Adriaan Pauw en het Slot Heemstede. Een weelderig lusthof voor een voornaam regent, geschreven door D.J. van Houten (Historische Vereniging Bennebroek, 2019) Verdere informatie over de familie Pauw is afkomstig uit het boek: Menno Witteveen. Reinier Pauw (1564-1636) en Amsterdam. De macht van een man en een stad, Boom 2022.
Een mogelijk huwelijk tussen Anna Christina Pauw en Pieter van der Graeff is aan mijn fantasie ontsproten. Ik kon het gebruiken als aanleiding om Pauws eigen huwelijk met zijn nicht Cornelia Pauw ter sprake te brengen. Cornelia Pauw is een zuster van Diederik Pauw, de tweede echtgenoot van Elisabeth Cats, die ooit getrouwd was met Cornelis Musch…
Meer informatie
https://hvhb.nl/boek/adriaan-pauw-en-het-slot-heemstede/
https://ilibrariana.wordpress.com/2020/06/24/1620-2020-adriaan-pauw-en-het-slot-heemstede/
Klik HIER voor de toelichting op HOOFDSTUK 2